een krabbel
Het is alweer een poos geleden dat ik schreef. Het leven kabbelt hier gewoon verder. Gaby loopt nu ongeveer een maand en ze raakt steeds vlotter. Voor haar verjaardag kreeg ze speelgoed waar muziek uit komt als je op de kop drukt. Ze heeft toch wel de ritme-genen van haar vader meegekregen, want ze dribbelt rond met veel enthousiasme op de muziek. Ze brabbelt vanalles naar iedereen en dankzij de drie verschillende talen die je op de campus hoort is het regelmatig raak en denkt iemand er een echt woord in te ontdekken! Het is leuk te zien hoe iedereen met trots kan vertellen wat ze al kan, alsof het hun eigen kind is J.
Gaby heeft ook vriendjes die nu al komen vragen of ze komt spelen. Met het hek dat we nu voor het trapgat kunnen zetten heeft ze grote speelruimte en kan vrij van de ene naar de andere kamer lopen. Ze klopt al aan op de deur en meestal wordt er wel opengedaan. Een heerlijk leventje voor een peuter!
Het geeft mij ook iets meer vrijheid om met mijn laptop in de gezamenlijke ruimte te zitten en te werken zonder haar steeds in de gaten te moeten houden.
Ze is een makkelijke eter, voor degenen die al eens Togolese la pate hebben gegeten en foofoo, Gaby eet het zonder problemen op! Brood gaat er nu wat beter in, maar ze is wat eten betreft toch echt een Togoleesje.
De school heeft nog vakantie, maar we hebben toch heel wat vergaderd als directie-team. Er moet weer heel wat geregeld worden voor het nieuwe schooljaar en de vergaderingen zijn lang. Ik heb nog steeds vertaling nodig met het frans, en als ik dan ook nog de leiding heb van de vergadering is het soms niet helemaal georganiseerd. Als jongere kan ik de ouderen in het team niet zomaar de mond snoeren, dat is niet beleefd. (Hoewel mijn Nederlandse directheid en tijdgerichtheid me soms toch onbeleefd maken.) Maar ondanks dat alles hebben we weer een jaarplan opgezet met doelen die willen halen. Afgelopen jaar deden we dat ook voor het eerst en bijna alle doelen zijn bereikt.
Wilson is druk met Willen Programs en het maken van een film voor de agrarische school op de campus, ‘Farming Gods way’. Een heel nieuw project, met veel close up opnamen en hij leert ondertussen zelf weer een hoop over biologisch boeren. Kan nog van pas komen op ons eigen stuk land!
Op dit moment hebben we zelf echter weinig tijd om daarop te werken, dus doen 2 scholieren het voor ons als vakantiebaan. Binnenkort is de casava klaar om geoogst te worden, dus wordt er een simpel schuurtje/afdakje gemaakt waaronder de oogst opgeslagen en verwerkt kan worden. Casava zelf zijn grote blanke wortels die echter niet zomaar gegeten wordt. Het wordt soms vermalen tot meel zodat er la pate van gekookt kan worden in diverse variaties en met verschillende sausen. Maar het kan ook geraspt worden en dan verhit in een soort grote wok, waardoor het hard en droog wordt en heel lang bewaard kan blijven. Ze noemen het dan Gari, en kan gegeten worden met saus, gemixt met water en pinda’s (vooral de hele arme mensen eten het op die manier), of verwerkt met tomaten e.d. en dan wordt het een soort stijve puree. Het vocht dat uit de casava komt bij het maken van Gari kan ook weer worden verwerkt tot kleine witte stukjes die ik op witte anijshagel vindt lijken. Dan noemen we het Tapioca! Wij eten het vaak ’s ochtends als we te laat zijn voor het campus-ontbijt. Een pot water koken, de tapioca erin strooien en roeren. De witte korrels worden doorzichtig en het begint op gelei te lijken. Na zo’n 10 minuten van het vuur halen, melkpoeder of geconcentreerde melk eraan toevoegen en een schep suiker. Eet smakelijk!
Je ziet, cassava is hoofdbestanddeel van de Togolese keuken en de variaties zijn vele. Ik weet niet of we met onze aardappel ook zo ver komen. Hoewel, gestampt, puree, gekookt, gebakken, gefrituurd, geroosterd, gepoft, wij zijn ook behoorlijk creatief!
We zijn natuurlijk erg benieuwd naar onze eerste oogst van het land. Omdat we geen water hebben daar, is het aantal producten dat we kunnen verbouwen beperkt. Dit is echter een goed regenjaar, dus we verwachten veel! Een deel houden we zelf en de rest kunnen we uitdelen aan leerkrachten, campus, familie en vrienden. Niks leuker dan uit kunnen delen!