transport
Twee keer per week ga ik naar de campus. Wilson komt vrijdags mee, dinsdags ga ik met Rosalie, de vertaalster. Vrijdags dus bij Wilson achter op de motor, wat een zegen is dat ding! We hebben hem een dag na aankomst in Togo gekocht, en daarmee al zoveel geld en tijd aan taxi's bespaart!
Maar dinsdag is dus de dag dat ik met openbaar vervoer naar Noepe ga. Wilson zet me af bij het centrale punt waar de meeste taxi's richting Kpalime vertrekken. Zodra ik aankom word ik 'aangevallen' door 3-4 man met de vraag: waarheen?! Als ze doorhebben dat Wilson bij mij hoort en geen 'zimidjan-driver' (brommertaxi) is, beginnen ze met hem te praten. Ik heb nu rust en kijk of ik Rosalie al ergens zie. Als ook zij aankomt, met een zimidjan, proppen we ons in een taxi en gaan. Soms zitten we knus samen voorin naast de chauffeur, soms klem met zijn vieren op de achterbank. We hadden een slimme chauffeur die halfvol vertrok en de een na de ander meenam onderweg, voor een hoger bedrag. Op een gegeven moment ging de koffer open, ik dacht dat een man bagage had. Tot ik ineens achter me een stem hoor! We hadden een passagier extra die ik niet had opgemerkt. Ipv een taxi kunnen we ook een klein busje nemen, als we geluk hebben. Daarmee rij je 200 cefa (50 cent) goedkoper omdat er meer in passen. De goedkoopste retour tot nu toe was 2,50. De duurste 3,80. Ze laten een yovo (blanke) graag 1000 cefa betalen, dat is 60 cent duurder dan een Togolees. Geen sprake van met deze Yovo, want ik weet de prijs nu. Omdat Rosalie helpt vertalen met het lesgeven betalen wij haar transporten kosten, wat ze overhoudt is voor haar.
Terugrijden vanaf de campus is moeilijker. Er is rond 4 uur weinig vervoer, en wat er langskomt is meestal overvolle taxi's, busjes met een lading op het dak groter dan het busje zelf. Achterop bungelt dan nog een mand die er uiteindelijk net niet meer bijkon bovenop. Alles wat je ziet in het busje is hoofden en kleren. En soms stopt dan toch dat busje en blijken er 2 miniscule plekjes vrij te zijn voor ons. Op 1 bil hangend kan de deur net dicht, waarna we gewoon gaan zitten, 1 arm vasthoudend aan het dak en de andere voor ons. De buurvrouw doet haar arm achter mij,en zo past het allemaal weer precies! natuurlijk vraag Rosalie wel weer 50 cent minder, want dit is oncomfortabel en de benzine wordt met een heleboel mensen verdeelt. Zo werkt dat.
Vorige week was er na een half uur wachten in de zon eindelijk een kleine bestelauto die stopte. Hij was geen taxi, maar had plek voor ons en kon zo mooi wat bijverdienen. Toen we eenmaal zaten roken we een rotte geur. De achterbak was vies en modderig. Pas later werd me verteld dat we met de varkensauto meegereden waren. Deze man bracht varkens van Kpalime naar Lome om te verkopen op de markt. Ach, wat maakt het uit, wij hadden tenminste vervoer.
Nu het regenseizoen begonnen is, is de motor ook niet meer altijd puur genieten. Verschillende keren zijn we al door en doornat geregend. Dus nu gaat de laptop in een plastic tas voordat hij in de rugzak verdwijnt. De mavo-tijd komt weer boven in mijn herinnering. Op de fiets naar Middelburg en doornat regenen, boeken nat en dan thuis warme chocomel of thee krijgen en droge kleren aan. De droom om op een dag een auto te hebben begint met elke hoosbui te groeien...